Σώστε το ελεύθερο Internet

Η ελευθερία της έκφρασης και του διαδικτύου στο χειρουργικό τραπέζι του Ευρωκοινοβουλίου

Από το thepressproject

Μπορεί το παρόν Ευρωκοινοβούλιο να πρόκειται να διαλυθεί σε μόλις δύο μήνες, όμως την προσεχή εβδομάδα οι ευρωβουλευτές θα κληθούν να ψηφίσουν μία οδηγία που θα αλλάξει για πάντα το διαδίκτυο, γράφοντας το πιο μαύρο κεφάλαιο στην ιστορία του ίντερνετ. Η οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα, και ειδικά δύο συγκεκριμένα άρθρα της, θα καταστήσουν τις μεγαλύτερες εταιρείες και δημοσιογραφικούς οργανισμούς δυνάστες της ελεύθερης έκφρασης στο διαδίκτυο, στρώνοντας το έδαφος για μία πολύ ευρωπαϊκή, κοινοτική επιβολή λογοκρισίας, για να περάσουν από επάνω τα οχήματα των πλέον ισχυρών του πλανήτη. Αλλά δεν έχουν τελειώσει όλα.

του Μηνά Κωνσταντίνου

Στις αρχές της δεκαετίας, ειδήσεις για την προώθηση του ελέγχου του περιεχομένου του διαδικτύου με νομοθεσίες όπως η SOPA και η PIPA από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού συγκλόνισαν την ευρωπαϊκή μπλογκόσφαιρα. Λίγα χρόνια αργότερα, η ACTA, με τις υπογραφές πλήθους χωρών, των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβανομένων, ενεργοποιούσε τα αντανακλαστικά των Ευρωπαίων πολιτών, οδηγώντας στη ματαίωσή της.

Σήμερα, μετά από δύο ψηφοφορίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2018, τον περσινό Σεπτέμβριο εγκρίθηκε ένα συμβιβαστικό κείμενο για την «Οδηγία για την Πνευματική Ιδιοκτησία», το οποίο έλαβε και την έγκριση της Κομισιόν στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου. Την Τρίτη, 26 Μαρτίου, θα εισαχθεί στην ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου για να λάβει την ψήφο των ευρωβουλευτών. Εάν εγκριθεί, εντός των επόμενων 24 μηνών θα πρέπει να έχει υιοθετηθεί στις νομοθεσίες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πριν δούμε αναλυτικά «τι το κακό έχει» μία ευρωπαϊκή οδηγία που θα βγάλει στους δρόμους τον κόσμο σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις το προσεχές Σάββατο, να πούμε κάτι που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Παρότι η εν λόγω οδηγία συνάντησε μέχρι σήμερα σθεναρές αντιδράσεις από πλήθος μικρών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων τεχνολογίας, κολοσσών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας της ψυχαγωγίας, ομάδων καλλιτεχνών, τεχνικών εμπειρογνωμώνων και εμπειρογνωμόνων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από τον τρίλογο, τη συζήτηση μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προέκυψε η χειρότερη εκδοχή των προτάσεων αυτών.

Στην εκδοχή αυτή, όπως και στις προηγούμενες, δεσπόζουν δύο άρθρα που αποσυναρμολογούν το διαδίκτυο όπως το γνωρίζαμε, περιορίζοντας σημαντικά θεμελιώδη δικαιώματα όπως το κράτος δικαίου και η δικαιοσύνη, ενισχύουν τους ισχυρούς και δημιουργώντας νομικό χάος. Η αλλαγή της τελευταίας στιγμής στην αρίθμηση των άρθρων, μπορεί να μετέτρεψε το άρθρο 11 σε άρθρο 15  και το άρθρο 13 σε άρθρο 17, αλλά συνεχίζει να στοχεύει ευθέως στην ελευθερία και την ουδετερότητα του διαδικτύου.

Φίλτρα στην ελεύθερη έκφραση
Το άρθρο 17 λοιπόν καθιστά τους παρόχους περιεχομένου υπεύθυνους για το περιεχόμενο που ανεβάζει κάποιος χρήστης, παραδίδοντάς τους την ευθύνη να αστυνομεύουν τις αναρτήσεις περιεχομένου και να παρεμβαίνουν «όταν πρέπει».

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το άρθρο 17, κάθε διαδικτυακή κοινότητα, πλατφόρμα ή υπηρεσία που υπάρχει για παραπάνω από τρία χρόνια ή έχει έσοδα περισσότερα από 10.000.000 ευρώ ανά έτος, υποχρεούται να διασφαλίζει πως κανένας χρήστης δεν θα δημοσιεύει τίποτα που να παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα, έστω και στιγμιαία. Με απλά λόγια, η οδηγία προβλέπει πως εάν κάποιος χρησιμοποιεί το περιεχόμενο κάποιου άλλου χωρίς την άδειά του και κερδοσκοπεί σε βάρος του, δεν ελέγχεται εκείνος αλλά η ευθύνη πέφτει στην πλατφόρμα που τον φιλοξενεί. Σε περίπτωση δε που δεν φιλτράρει «αποτελεσματικά», η νομική ευθύνη βαραίνει την πλατφόρμα. Σαν να καθίσταται υπεύθυνη μία τηλεφωνική εταιρεία για ένα έγκλημα που σχεδιάζεται κατά τη διάρκεια ενός τηλεφωνήματος πελάτη της.

Για να καταλάβουμε -αρχικά- για τι όγκο πληροφοριών μιλάμε, αρκεί να λάβει κανείς υπόψη του πως κάθε λεπτό της ημέρας ανεβαίνουν κατά μέσο όρο περισσότερες από 300 ώρες βίντεο στο Youtube, πάνω από 200.000 φωτογραφίες στο Facebook και περί τις 350.000 αναρτήσεις στο Twitter. Εκτός του ότι ένας τέτοιος «επιτυχημένος» έλεγχος είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί, το πλησιέστερο που μπορεί να ικανοποιήσει μία υπηρεσία την οδηγία αυτή, απαιτεί τη δαπάνη εκατομμυρίων για την ανάπτυξη αυτοματοποιημένων φίλτρων πνευματικών δικαιωμάτων. Το σημερινό φίλτρο Content ID που χρησιμοποιεί το Youtube, κόστισε στην «μαμά» του, Google, περί τα 100 εκατ. δολάρια, ποσό που προφανώς ελάχιστοι μπορούν και θα μπορούν να διαθέσουν στο μέλλον.

Εκατομμύρια βίντεο, φωτογραφίες, εικόνες, τραγούδια και κάθε είδους περιεχόμενο, καθημερινά θα υπόκειται στις «καλύτερες προσπάθειες» συγκεκριμένων εταιρειών, οι οποίες υποχρεώνονται να αποτρέψουν το ανέβασμα οποιουδήποτε υλικού που έχει αποτελέσει αντικείμενο «επαρκώς τεκμηριωμένης ειδοποίησης», από ανθρώπους ή εταιρείες..