Ματίνα Παπαχριστούδη στο ΠΡΙΝ του Σαββατοκύριακου
Στο ασφυκτικό, σχεδόν απόλυτα ελεγχόμενο, μιντιακό περιβάλλον της χώρας έχει εισαχθεί και μεγεθύνεται το φαινόμενο των «καταχρηστικών αγωγών», των επονομαζόμενων SLAPPs (στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του δημοσίου). Φαινόμενο που αντιμετωπίζουν τα διεθνή μίντια εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια, όπου γιγάντιες πολυεθνικές επιχειρούν να φιμώσουν δημοσιογράφους, ανεξάρτητους ρεπόρτερ, συγγραφείς αλλά και ΜΜΕ, με αγωγές κάθε είδους. Στόχος των ισχυρών του πλούτου και διαπλεκόμενων με την κρατική εξουσία σε κάθε χώρα είναι να σιγάσουν κάθε φωνή αποκάλυψης, κριτικής, ακόμη και απλής δημοσιότητας για τις παράνομες και καταστροφικές τακτικές τους.Το φαινόμενο εξαπλώθηκε ραγδαία σε όλο τον κόσμο και τον τελευταίο χρόνο ήρθε και στην Ελλάδα, όπου στη συντριπτική πλειονότητα των συστημικών ΜΜΕ επικρατεί ήδη ολοκληρωτική φίμωση. Κι αυτό παρά το ότι πολλοί δημοσιογράφοι συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη της αποκάλυψης και της ενημέρωσης, τόσο στα παραδοσιακά μίντια όσο και στο διαδίκτυο.
Έτσι, δίπλα στην υποταγή και τη χειραγώγηση των ΜΜΕ και των ανθρώπων της μέσω του οικονομικού-πολιτικού ελέγχου, μαζί με την αυθαιρεσία και την καταστολή, η ολιγαρχία του πλούτου παρατάσσει και το «όπλο» των SLAPPs για να αποκρύψει τη διαφθορά της. Μέχρι στιγμής, τρεις είναι οι πιο γνωστές «καταχρηστικές αγωγές», οι οποίες προκάλεσαν και διεθνή παρέμβαση.
Η αγωγή στελεχών της Ελληνικής Χρυσός εναντίον της συνεταιριστικής ιστοσελίδας Alterthess και της δημοσιογράφου Σταυρούλας Πουλημένου, επειδή δημοσιοποίησαν όνομα καταδικασθέντος στελέχους για μόλυνση του περιβάλλοντος στη Χαλκιδική. Η αγωγή εναντίον του Παρατηρητηρίου Σύρου και τοπικών ΜΜΕ, από την ελληνοαμερικάνικων συμφερόντων ONEX, επειδή αποκάλυψαν τη συστηματική ρύπανση του λιμανιού Σύρου. Και, τέλος, η πλέον χαρακτηριστική αγωγή της «WRE ΕΛΛΑΣ» κατά της Εφημερίδας των Συντακτών και του δημοσιογράφου Τάσου Σαραντή, επειδή έκανε ρεπορτάζ για τις δεκάδες αγωγές της εναντίον συλλογικών φορέων, τοπικών ΜΜΕ και πολιτών που αντιδρούσαν στην εγκατάσταση αιολικού πάρκου ιδιοκτησίας της στα Κουλέντια του Δήμου Μονεμβασίας. Και στις τρεις περιπτώσεις απαιτούνται υψηλά ποσά αποζημίωσης, με στόχο την οικονομική εξόντωση όσων υψώνουν φωνή.
Η πρακτική των αγωγών SLAPPs απασχολεί και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο πιέζει την Κομισιόν να λάβει μέτρα, θεωρώντας πως στοχεύουν στον περιορισμό της δημοσιότητας και των δημοσιογράφων στα ΜΜΕ. Ακόμη και μεγάλες εφημερίδες, όπως οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, δέχθηκαν αγωγή επειδή δημοσιοποίησαν διεθνή έρευνα για πολυεθνική εξόρυξης. Πράγματι, οι μεγάλες πολυεθνικές λεηλασίας της φύσης είναι που επιχειρούν να εξαφανίσουν και την ελάχιστη δημοσιότητα.
Αυτό που δεν δέχτηκε να κάνει η ΕΣΗΕΑ, διοικούμενη ως πρόσφατα από τη συμμαχία δυνάμεων ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ στο ΔΣ, με αφορμή τη στοχοποίηση της δημοσιογραφικής έρευνας μέσω κατηγοριών για «συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση» σε βάρος των Κ. Βαξεβάνη και Γ. Παπαδάκου, το έκαναν –πάλι– οι διεθνείς δημοσιογραφικές ενώσεις με δημόσια παρέμβασή τους. Η ΕΣΗΕΑ υποβαθμίζεται διαρκώς, στο όνομα διατήρησης των γραφειοκρατικών πολιτικών συσχετισμών και ισορροπιών στη διοίκησή της.
«Η φύση των κατηγοριών, η σύνδεσή τους με το ερευνητικό ρεπορτάζ για τη διαφθορά και η πιθανή φυλάκιση δύο δημοσιογράφων σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ, εγείρουν εύλογες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και απαιτούν απόλυτο έλεγχο», αναφέρουν στην παρέμβασή τους 8 δημοσιογραφικές ενώσεις, ανάμεσα τους και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, για την κλήτευση του εκδότη του Documento ως κατηγορούμενου..
