Ο ευρωπαϊκός νόμος για την Ελευθερία του Τύπου αναμένεται με προσδοκία από τους δημοσιογράφους. Η αισιοδοξία τους πως θα υπάρχει ένα πλέγμα προστατευτικών διατάξεων για όλες τις χώρες της Ευρώπης, καταρρέει. Οι κυβερνήσεις απαιτούν πολλές εξαιρέσεις στην προτεινόμενη απαγόρευση παρακολούθησης δημοσιογράφων με κατασκοπευτικά λογισμικά.Σε συνέχεια του ρεπορτάζ για την εξαίρεση στην παρακολούθηση δημοσιογράφων που ζήτησε και πέτυχε η κυβέρνηση Μητσοτάκης( εδώ), η ομάδα των reporterunited επανέρχεται με ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ.Πρακτικά η Ευρωπαϊκή Ένωση που υποτίθεται πως κόπτεται για την ελευθερία του Τύπου, θα επιτρέπει την παρακολούθηση δημοσιογράφων (και την δυνατότητα καταστολής του δημοσιογραφικού έργου), σε περιπτώσεις 32(!) αδικημάτων. Όπως γράφει η ιστοσελίδα στο νέο ρεπορτάζ της: “Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει τον νέο ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης ως όχημα για τη νομιμοποίηση της παρακολούθησης δημοσιογράφων. Ο συμβιβασμός που βρίσκεται προ των πυλών προσφέρει ανεπαρκείς εγγυήσεις απέναντι στην αυθαιρεσία. Και η ελληνική κυβέρνηση για μια ακόμη φορά πρωτοστατεί”.
H Λίστα με τα 32 αδικήματα
- συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση,
- τρομοκρατία,
- εμπορία ανθρώπων,
- σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και παιδική πορνογραφία,
- παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών,
- παράνομη διακίνηση όπλων, πυρομαχικών και εκρηκτικών υλών,
- διαφθορά,
- απάτη, συµπεριλαµβανοµένης της απάτης που θίγει τα οικονοµικά συµφέροντα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά την έννοια της σύµβασης της 26ης Ιουλίου 1995 για την προστασία των οικονοµικών συµφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,
- νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες,
- παραχάραξη νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ευρώ,
- ηλεκτρονικό έγκλημα,
- περιβαλλοντικό έγκλημα, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης εμπορίας απειλούμενων ζωικών ειδών και απειλούμενων φυτικών ειδών και ποικιλιών,
- διευκόλυνση της παράνομης εισόδου και διαμονής,
- ανθρωποκτονία, βαριά σωματική βλάβη,
- παράνομο εμπόριο ανθρώπινων οργάνων και ιστών,
- απαγωγή, παράνομη στέρηση ελευθερίας και ομηρία,
- ρατσισμός και ξενοφοβία,
- οργανωμένη ή ένοπλη ληστεία,
- παράνομη εμπορία πολιτιστικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των αρχαιοτήτων και των έργων τέχνης,
- απάτη,
- εκβιασμός,
- παραποίηση και πειρατεία προϊόντων,
- πλαστογράφηση διοικητικών εγγράφων και παράνομη διακίνηση αυτών,
- πλαστογραφία μέσων πληρωμής,
- παράνομη διακίνηση ορμονικών ουσιών και άλλων αυξητικών παραγόντων,
- παράνομη διακίνηση πυρηνικών ή ραδιενεργών υλικών,
- λαθρεμπόριο κλεμμένων οχημάτων,
- βιασμός,
- εμπρησμός,
- εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,
- παράνομη κατάσχεση αεροσκαφών/ πλοίων,
- δολιοφθορά
Στο ρεπορτάζ διαβάζουμε: Μια ομάδα κρατών, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος επιδιώκουν τη νομιμοποίηση της χρήσης κατασκοπευτικού λογισμικού εναντίον δημοσιογράφων, εισάγοντας εξαιρέσεις στον νέο ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία του τύπου. Οι εξαιρέσεις αφορούν όχι μόνο την εθνική ασφάλεια αλλά και 22 κατηγορίες σοβαρών αδικημάτων, ανοίγοντας έτσι επικίνδυνα το εύρος της εξαίρεσης. Με τη συμβιβαστική του πρόταση, το Ευρωκοινοβούλιο ετοιμάζεται να εισάγει ορισμένους περιορισμούς οι οποίοι είναι αμφίβολο αν θα εμποδίσουν την επικίνδυνη για τη δημοσιογραφία εξέλιξη.
«Βρισκόμαστε στη δυσκολότερη φάση της μάχης», λέει η εισηγήτρια του νόμου, Ρουμάνα ευρωβουλεύτρια της πολιτικής ομάδας Renew (Φιλελεύθεροι) Ραμόνα Στρουγκάριου. Σε συνεργασία με τις δημοσιογραφικές ομάδες Investigate Europe (ομάδα δημοσιογράφων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες με τις οποίες συνεργάζεται σε μόνιμη βάση το Reporters United), το Disclose από τη Γαλλία και το Follow the Money από την Ολλανδία, αποκαλύπτουμε έγγραφο σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα είναι μία από τις επτά χώρες που με τη στάση τους κινδυνεύουν να μετατρέψουν τον νόμο σε κάτι που ελάχιστη σχέση έχει με την ελευθερία του τύπου.
Το έγγραφο που εκθέτει την ελληνική κυβέρνηση
Το έγγραφο αυτό ρίχνει φως στις θέσεις των κρατών καθώς αυτά προσέρχονται στην κρίσιμη διαπραγμάτευση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο), το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με θέμα τις εξαιρέσεις στην προστασία του τύπου. Μετά από 15 μήνες διαπραγματεύσεων, το τελικό κείμενο του νόμου αναμένεται να συμφωνηθεί την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου.
Αναζητώντας λεπτομέρειες για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, απευθύναμε ερωτήματα στην Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης (η οποία από τις εκλογές του 2019 κι έπειτα βρίσκεται υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού) και στο Συμβούλιο μονίμων αντιπροσώπων. Δεν λάβαμε απάντηση.
Με βάση το έγγραφο που δημοσιεύουμε – και το οποίο προέρχεται από την τελευταία συνεδρίαση του συμβουλίου μονίμων αντιπροσώπων -, η Γαλλία, η Φινλανδία και η Κύπρος δήλωσαν ότι επιμένουν στην διατήρηση της εξαίρεσης εθνικής ασφαλείας «χωρίς ιδιαίτερη ευελιξία» ενώ Ελλάδα, Σουηδία και Μάλτα βρίσκονται στην ίδια γραμμή «με κάποιες αποχρώσεις» σύμφωνα με την διατύπωση του γερμανικού διπλωματικού εγγράφου, που περιγράφει την συνεδρίαση της 22ης Νοεμβρίου. Η δε Ιταλία υιοθέτησε την πιο σκληρή στάση από όλες τις χώρες.
Στην αρχική πρόταση της Κομισιόν, τον Οκτώβριο του 2022, η παρακολούθηση δημοσιογράφων με χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού (και άρα η αποκάλυψη των δημοσιογραφικών πηγών) επιτρεπόταν σε περίπτωση που υπήρχαν υποψίες τέλεσης δέκα σοβαρών αδικημάτων, από την τρομοκρατία και την εμπορία ανθρώπων ως την σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, την ανθρωποκτονία και το εμπόριο οργάνων. Με την τωρινή πρόταση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, στη λίστα προστίθενται άλλα 22 αδικήματα (σύνολο 32), ανοίγοντας εκθετικά τις δυνατότητες των κυβερνήσεων να παρακολουθούν τους δημοσιογράφους τους.
Ολόκληρο το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ από τους Alexander FantaPascal HansensAriane LavrilleuxHarald Schumann / Investigate EuropeΕυρυδίκη Μπερσή στη σελίδα των reporter united εδώ:
32+1 εξαιρέσεις για την παρακολούθηση δημοσιογράφων στην Ευρώπη – η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρωτοστατεί
