«Δεν υπάρχει ξεκάθαρη αίσθηση για το πώς θα μοιάζει στην πραγματικότητα η επόμενη εποχή των μέσων ενημέρωσης, εκτός από το ότι θα έχει λιγότερους δημοσιογράφους». Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει άρθρο του περιοδικού The New Yorker, στο οποίο αναλύεται η –αναπόφευκτη– πτώση των έντυπων αλλά και ηλεκτρονικών Μέσων. Το «λιγότεροι δημοσιογράφοι» δεν αφορά μόνο τις μαζικές πλέον απολύσεις της τελευταίας διετίας στα διεθνή ΜΜΕ. Κυρίως έχει να κάνει με την απώλεια του αυτόνομου ανεξάρτητου ρόλου των μίντια και της δημοσιογραφίας, που ασκείται σε αυτά έναντι της κάθε εξουσίας.
Η δημοσιογραφία στον ρόλο του «μάρτυρα δημοσιότητας» για τη μεταφορά του μηνύματος από την κοινωνία προς την εξουσία, όπως λειτούργησε στον αστικό Τύπο τον 20ο αιώνα, σήμερα δολοφονείται, φυλακίζεται, απολύεται. Οι δημοσιογράφοι είτε εξαναγκάζονται σε ενσωμάτωση και υπακοή στην ξεκάθαρα προπαγανδιστική-ψευδή ειδησεογραφία για να επιβιώσουν στη βιομηχανία είτε βγαίνουν εκτός της παραδοσιακής αγοράς για να δημοσιογραφούν με ανεξάρτητες ομάδες έρευνας.
Δυο χαρακτηριστικά γεγονότα της περασμένης εβδομάδας είναι ενδεικτικά για όλα τα παραπάνω. Το ένα: Στο Λονδίνο έγινε η δίκη για την προσφυγή του Τζούλιαν Ασάνζ ενάντια στην έκδοσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κυβέρνηση των οποίων επιδιώκει την εξόντωσή του επειδή αποκάλυψε τα αίσχη και τα εγκλήματα της Ουάσιγκτον. Ελάχιστα μίντια κάλυπταν τη δίκη, τα περισσότερα περιορίστηκαν στις ανταποκρίσεις των πρακτορείων. Το δεύτερο: Η διεθνής επιτροπή προστασίας δημοσιογράφων (CPJ) ανακοίνωσε πως το 2023 σκοτώθηκαν 99 εργαζόμενοι σε ΜΜΕ, οι 72 εξ αυτών στη Γάζα από επιθέσεις του ισραηλινού στρατού. Η είδηση δεν συγκίνησε τα εγχώρια συστημικά μίντια.
Σε αυτό το φόντο, στα διεθνή ρεπορτάζ καταγράφεται ο έντονος προβληματισμός για την επιβίωση των ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας τα επόμενα χρόνια. Καθώς οι πωλήσεις των εντύπων και τα «κλικ» σε ψηφιακά Μέσα πέφτουν, η πρώτη κίνηση των ομίλων στα σχέδια αναδιάρθρωσης είναι η συρρίκνωση του προσωπικού τους. Πρόσφατη έκθεση που καταγράφει απολύσεις στα ΜΜΕ αναφέρει 26.681 μόνο στις ΗΠΑ, ενώ 1.133 εταιρείες τεχνολογίας απέλυσαν το 2023 συνολικά 253.559 υπαλλήλους.
Ματίνα Παπαχριστούδη στο ΠΡΙΝ του περασμένου Σαββατοκύριακου
