ΟΤΑΝ Η ΕΙΔΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΛΛΑ ΧΩΡΙΣ ΕΙΚΟΝΑ

Από τον Μανώλη Δημελλά, Εικονολήπτης επικαίρων, αρθρογράφο στη huffingtonpost.gr
Σπάνια θα συναντήσετε έναν επαγγελματία εικονολήπτη επικαίρων να σηκώνει την κάμερα του και να φαίνεται πως κάνει αγγαρεία. Η συγκεκριμένη εργασία ανέκαθεν ήταν ζόρικη μα κι άλλο τόσο δημιουργική. Αφού πετυχαίνει να συνδυάσει τη μαεστρία του κινηματογραφιστή, δηλαδή του ανθρώπου που γνωρίζει τις τεχνικές μεθόδους, μιλά τη γλώσσα της εικόνας κι έτσι φτάνει να χωρέσει τον τρισδιάστατο κόσμο μας στις δυο διαστάσεις με συνέπεια και πολλές φορές με βαθιά καλλιτεχνική πρόθεση.
Ταυτόχρονα ο ίδιος άνθρωπος έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει τη δημοσιογραφική πτυχή της καθημερινότητας μέσα από το βιζέρ (οφθαλμοσκόπιο) πολύ πριν ακόμη πατήσει το κουμπί εγγραφής. Ο καμεραμάν ειδήσεων πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει τη αξίζει να απαθανατίσει και τη να αφήσει πίσω. Κι όλα αυτά με μια γρήγορη ματιά, δίχως ρεπεράζ, χωρίς οδηγίες, λόγια και χαμένους χρόνους!

Γιατί τα επίκαιρα δεν έχουν πρόβες, ούτε σκηνοθέτες, σκηνικά και δοκιμαστικά, τα επίκαιρα είναι η καταγραφή των γεγονότων της εποχής, πέρα από χρωματιστές οπτικές, πολιτικές σκοπιμότητες και προπαγάνδες. Σας παρακαλώ μην μπερδεύεται τον λόγο (σπικάζ) που ντύνει τις εικόνες.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας έδωσε προβάδισμα στην εύκολη χρήση των μηχανημάτων, θα αποφύγω να σας ταξιδέψω πίσω, στην εποχή των κινηματογραφικών μηχανών και του φιλμ, άλλωστε αυτό το υλικό ήταν πανάκριβο κι εκείνος που έπιανε τα ασήκωτα εργαλεία έπρεπε να σπουδάζει πολλά χρόνια τη χρήση τους.

Σήμερα φτάνει μια κορυφαία στιγμή κι όλοι μπορούν να γίνουν στιγμιαίοι εικονολήπτες, να ανεβάσουν τα πλάνα τους, να κερδίσουν μπράβο, likes, να χορτάσουν αυτοπεποίθηση.

Όμως για τον επαγγελματία, για αυτόν που βγάζει το ψωμί του από αυτή τη δουλειά, οι εργασιακές αλλαγές χορεύουν στο ξέφρενο ρυθμό της τεχνολογίας και δείχνουν προς την ανεργία.

Ειδικότερα στη χώρα μας ακολουθούν έναν γενικό κανόνα, όσο ελαφραίνουν οι κάμερες τόσο πιο «ελαφρύ» είναι και το αποτύπωμα της καθημερινότητας που ζητούν οι εργοδότες από το χειριστή της!

Αυτό βέβαια δεν ισχύει για αρκετά ξένα τηλεοπτικά κανάλια που σέβονται τον εαυτό τους, ανταγωνίζονται το διαδίκτυο και παλεύουν τόσο με ποιοτική, όσο και αποκλειστική εικόνα (και ήχο) να τραβήξουν τις αισθήσεις και τα μυαλά των τηλεθεατών. Έχουν καταλάβει ότι ο μόνος τρόπος για να ανταγωνιστούν τη θύελλα ψυχαγωγίας, με τις τρομακτικές παροχές ταινιών μέσα από το διαδίκτυο, δεν είναι άλλος από την άμεση και καθαρή ενημέρωση.
Ανάπαυλα πριν από τη ζωντανή σύνδεση
Κι όμως όλο και πιο συχνά ακούγεται το δόγμα των«ακριβών ειδήσεων».

Όπως επαναλαμβάνουν κάποιοι «ειδικοί» που κρατούν τεφτέρι, το καθημερινό κόστος παραγωγής ειδησεογραφικών εκπομπών είναι ασύμφορο, αυτοί λοιπόν αρχικά ξεκίνησαν, από τα πιο εύκολα θύματα, με τη μείωση των μελών στα εξωτερικά συνεργεία. Κι αυτό το μέτρο, σύμφωνα με αυτά τα μεγαλοστελέχη, δεν έφερε τα αναμενόμενα κέρδη, παρόλο που έφτασαν στα μονομελή συνεργεία απαξιώνοντας την φύση και το αντικείμενο της εργασίας. Ένας άνθρωπος-ορχήστρα καταγράφει εικόνα και ήχο, έπειτα παραδίδει το υλικό και συνεχίζει στο επόμενο θέμα, τυποποιημένη δουλειά, δίχως ίχνος συμμετοχής και πρωτότυπης σκέψης.

Το επόμενο βήμα φαίνεται πως είναι καθοριστικό κι έχει να κάνει με μια ιστορία που μέχρι σήμερα δούλευε πονηρά και στα μουλωχτά.
Παλαιότερα βάφτιζαν διάφορα θέματα ως «κοινής λήψεως» κι έπειτα τα μοίραζαν στα κανάλια κι όλοι ήταν ευχαριστημένοι, εκτός από τους τηλεθεατές, αλλά αυτοί συνήθως μετρούν μόνο όταν έρχεται η ώρα των διαφημίσεων.

Σήμερα λοιπόν κυοφορείται ένα σχέδιο παραγωγής ειδήσεων και ενημερωτικών εκπομπών από ένα τραστ, μια οικονομική ένωση, με πρώτο στόχο τη μείωση του κόστους.

Η πολυφωνία, ο πλουραλισμός και η όποια διαφορετικότητα στην ενημέρωση πηγαίνει περίπατο, μήπως γιατί γίνεται το καθημερινό ενοχλητικό αγκάθι;

Μάλιστα σε βάθος χρόνου οι πιθανές συνέργειες, στην παραγωγή ειδήσεων, θα επικεντρώνονται στον έλεγχο της πληροφορίας και σε όλο και πιο χαμηλού κόστους ενέργειες, δηλαδή θα απαξιώσουν την ουσία της ενημέρωσης. Αυτός είναι ο τελικός στόχος;

Άραγε ένα τηλεοπτικό κανάλι μπορεί να λέγεται ενημερωτικό και ταυτόχρονα να μην έχει ειδησεογραφική ομάδα;

Σύμφωνα με τον πρόσφατο νόμο Παπά, «κάθε αδειοδοτημένο κανάλι έχει την υποχρέωση των 400 θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης, με βάση τις τρέχουσες συλλογικές συμβάσεις». Έχει ενδιαφέρον να δούμε πως οι «ειδικοί» σύμβουλοι των υπουργών και των καναλαρχών θα ξεπεράσουν κι αυτό το «πρόβλημα».

Ποιος θα χρεωθεί την κατρακύλα και την απαξίωση των ειδήσεων;