Στις 3 Μαρτίου εκδικάζεται η αγωγή στελέχους της εταιρείας “Ελληνική Χρυσός” κατά της δημοσιογράφου Στ. Πουλημένου και της ιστοσελίδας Alterthess, μια αγωγή που διεθνώς χαρακτηρίστηκε ως τυπικό δείγμα Slapp αγωγής. Οι Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του δημοσίου (SLAPPs) εδώ και χρόνια είναι όπλο στα χέρια ισχυρών πολυεθνικών ή και ισχυρών προσώπων, που έχουν πολλά να κρύψουν, ειδικά σε ότι αφορά το δημόσιο συμφέρον. Και για αυτό στρέφονται εκδικητικά σε όσους δημοσιοποιούν, αντιδρούν στις επιχειρηματικές πρακτικές τους. Οι δημοσιογράφοι μαζί με τα ΜΜΕ έγιναν ο πρώτος στόχος αγωγών SLAPPs με τη χρησιμοποίηση κατηγοριών για “συκοφαντική δυσφήμιση”, “παραβίαση προσωπικών δεδομένων”, “ζημιά στην εικόνα της εταιρείας”, κ.λ.π. Στρέφονται επίσης κατά συνδικαλιστών, κινημάτων, Συλλογικοτήτων οι οποίοι καταγγέλλουν την “εταιρική κακοποίηση” περιβάλλοντος, κλίματος, κοινωνίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ασκείται μεγάλη πίεση από εκατοντάδες οργανώσεις-μεταξύ αυτών και δημοσιογραφικές- προκειμένου να γίνει ένας ισχυρός αντί SLAPP νόμος που θα προστατεύει την ελεύθερη έκφραση και το δικαίωμα της διαμαρτυρίας. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατέθηκε πριν λίγες μέρες κείμενο με 200 χιλιάδες υπογραφές υπέρ της ανάγκης αντιSLAPP νομοθεσίας στην Ευρώπη. Παράλληλα δημοσιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα παγκόσμιας έρευνας, τα οποία αναφέρουμε παρακάτω. Στην Ελλάδα με πρωτοβουλία της “Εναλλακτικής Παρέμβασης” στο ΔΣΑ κατατέθηκε πρόταση σχεδίου νόμου «Προστασία από Στρατηγικές Αγωγές ενάντια στη Συμμετοχή του Κοινού»”.
Το αίτημα για προστασία της δημόσιας καταγγελίας ενάντια σε ισχυρές εταιρείες ή άτομα που κάνουν ουσιαστικά κατάχρηση του νόμου για να φιμώσουν όσους κάνουν κριτική ή αντιδρούν διατυπώνεται ολοένα και από περισσότερους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Την τελευταία αναφορά υπέγραψαν περισσότεροι από 200.000 πολίτες και 170 ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Η Επιτροπή ενάντια στις καταχρηστικές αγωγές θα παρουσιάσει μια νέα πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία στις 23 Μαρτίου.
Η πρώτη παγκόσμια ανάλυση των SLAPP έγινε από το Business & Human Rights Resource Center υπό τον τίτλο «SLAPPed but not siled: Defining human rights in face of legal risks». Τα συμπεράσματα της παραδόθηκαν στα ευρωπαϊκά όργανα που συζητάνε τις προτάσεις για μια νέα νομοθεσία. Η έρευνα βασίστηκε στην καταγραφ΄ή εκατοντάδων περιπτώσεων σε όλο τον κόσμο από υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακτιβιστές περιβάλλοντος και φορείς δημοσίου συμφερόντος, ενώ συμμετείχαν και οργανώσεις όπως οι: Coalition Against SLAPPs in Europe , On ne se taira pas και Protect the Protest , για να σταματήσει η χρήση των SLAPP.
>> Εντοπίστηκαν 355 υποθέσεις από το 2015 με αγωγές από επιχειρηματικούς παράγοντες ή πολυεθνικές εναντίον ατόμων ή ομάδων ή ΜΜΕ-δημοσιογράφων που σχετίζονται με την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σημειώνεται ότι ο πραγματικός αριθμός των αγωγών SLAPPs είναι πολύ μεγαλύτερος. Βρέθηκαν 106 εταιρείες και επιχειρηματίες που εμπλέκονται και τουλάχιστον 11 από αυτές τις εταιρείες έχουν εμπλακεί σε περισσότερες από μία δικαστικές διαδικασίες. Αυτές περιλάμβαναν : Thammakaset (Ταϊλάνδη), Inversiones Los Pinares (Ονδούρα), MMG Limited Las Bambas (Περού) και Lydian Armenia (Αρμενία).
>> Ο μεγαλύτερος αριθμός SLAPP σημειώθηκε στη Λατινική Αμερική (39%), ακολουθεί η Ασία και χώρες του Ειρηνικού (25%), η Ευρώπη και την Κεντρική Ασία (18%), η Βόρεια Αμερική (9%), η Αφρική (8,5%). Σχεδόν τα τρία τέταρτα (73%) των κρουσμάτων εντοπίστηκαν σε χώρες του Παγκόσμιου Νότου.
>> Το 63% των υποθέσεων αφορούσε ποινικές διώξεις. Οι αγωγές σχετίζονται με αποκαλύψεις-καταγγελίες για τομείς όπως η εξόρυξη (108), η γεωργία και κτηνοτροφία (76), η υλοτομία και ξυλεία (29) και η βιομηχανία φοινικέλαιου (20).
>> Το ποσό των αποζημιώσεων που ζήτησαν όσοι υπέβαλαν SLAPP μόνο σε 82 από τις υποθέσεις ανήλθαν συνολικά σε πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ
Επιπλέον η Συμμαχία Επενδυτών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο πλαίσιο της καμπάνιας, δημοσίευσε μια δήλωση με υπογραφές 44 επενδυτών με την οποία καλούν τις να αναλάβουν ευρεία, συστημική δράση για την προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άμεση δράση για να διασφαλίσουν ότι δεν χρησιμοποιούν ή υποστηρίζουν SLAPP εναντίον ατόμων , οργανώσεων ή κοινοτήτων που προωθούν ή προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.
